Po 11 marca trudniej wpaść w pętlę zadłużenia
11 marca br. weszła w życie część przepisów nowelizacji ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym z 5 sierpnia 2015 r. Zmiany mają ograniczyć możliwość pobierania przez firmy parabankowe nadmiernie wysokich odsetek i prowizji od kredytów.
Jest to szczególne ważne dla niezamożnych osób starszych, które dość często korzystają z tzw. chwilówek.
Główny zarzut wobec firm pożyczających chwilówki to ich koszt - nieproporcjonalny do pożyczonej kwoty. Szczególnie duży zysk przynosił im klient, który nie spłacił zobowiązania na czas. Po upływie określonego umową terminu firma pożyczkowa wysyłała do niego wezwania do zapłaty i za każde wezwanie naliczała sobie opłatę - zwykle nieadekwatną do formy przekazu (SMS-a, e-maila czy listu).
Pozaodsetkowe koszty
W myśl zmienionych przepisów, pozaodsetkowymi kosztami kredytu są wszystkie koszty, które konsument ponosi w związku z umową o kredyt konsumencki, z wyłączeniem odsetek.
Pozaodsetkowe koszty pożyczki zostały teraz ograniczone do 25 proc. całkowitej kwoty pożyczki oraz 30 proc. tej kwoty w skali roku. Czyli, jeśli pożyczka np. zawarta jest na rok, to koszty pozaodsetkowe nie mogą być wyższe niż 55 proc. w skali roku, jeśli zawarta jest na pół roku - maksimum kosztów pozaodsetkowych wynosi 40 proc. w skali roku itp.
Zmieniły się także koszty odsetek oraz koszty maksymalnych opłat, jakie można pobierać za opóźnienia spłaty. Od 11 marca wszystkie pozaodsetkowe opłaty w całym okresie kredytowania nie mogą przekroczyć 100 proc. całkowitej kwoty kredytu.
Wprowadzona została również tzw. reguła 120 dni. Otóż jeśli pożyczkodawca udzieli klientowi kolejnych kredytów w okresie 120 dni od daty wypłaty pierwszego kredytu, wtedy całkowitą kwotą kredytu jest właśnie całkowita kwota tego pierwszego zobowiązania. Natomiast całkowitym kosztem kredytu, z wyłączeniem odsetek, jest suma całkowitych kosztów wszystkich kredytów udzielonych w tym czasie. Przepis ten ma zapobiec tzw. rolowaniu pożyczek i wpędzaniu klienta w pętlę zadłużenia.
Wszystkie pozaodsetkowe opłaty w całym okresie kredytowania nie mogą przekroczyć 100 proc. całkowitej kwoty kredytu
Maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie
Omawiana nowelizacja ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym wprowadziła także do Kodeksu cywilnego maksymalną wysokość odsetek za opóźnienie w stosunku rocznym w kwocie nie przekraczającej sześciokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego NBP. Jeżeli wysokość odsetek za opóźnienie przekracza wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie, należą się odsetki maksymalne za opóźnienie. Jednocześnie postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych za opóźnienie.
Kary za działalność bez zezwolenia
Nowelizacja zwiększyła także w Prawie bankowym kary za prowadzenie bez zezwolenia działalności polegającej na gromadzeniu pieniędzy innych osób fizycznych lub osób prawnych, w celu udzielania kredytów, pożyczek pieniężnych lub obciążania ryzykiem tych środków w inny sposób. Powyższy czyn jest obecnie zagrożony karą w wysokości do 10 mln zł i karze pozbawienia wolności do lat pięciu.
Opr. AG